Οδοιπορικό, Σμύρνη, Ιούνιος 1920 – Νικομήδεια, Ιανουάριος 1921

23 Ιουλίου, Πέμπτη
“Την 6η πρωϊνήν ανεχωρήσαμεν συναντήσαντες μετ’ ολίγον ένα μικρόν πεδίον με φασόλια, εις την άκρην δε τούτου το χωρίον Καρατζί με πεντήκοντα σπίτια τουρκικά. Ολίγον περαιτέρω ήτο το χωρίον Κοσλαουλάρ. Επροχωρήσαμεν δύο ώρας και συνηντήσαμεν τον αμαξιτόν δρόμον.[…] Εκάμαμεν μεσημέρι εκεί και ανεχωρήσαμεν την 5ην μ.μ. Διερχόμεθα το πεδίον της μάχης. Εδώ ένα σώβρακο μαζί βγαλμένο με το παντελόνι, εκεί έν κράνος συντροφεύει μίαν παλάσκαν ή ένα αντίσκηνο. Εν γένει εσώρουχα τήδε κακείσε αιματωμένα και παντός είδους ιματισμός: αντίσκηνα, κράνη, πάσσαλοι, κιβώτια παντοειδή, χλαίναι περισσότεραι, υποκόπανοι όπλων, κατεστραμμένα σάγματα, πηλήκια, αμπέχωνα κ.τ.λ. δεικνύουν ότι η λαίλαψ του πολέμου έκαμεν εκεί αρκετάς επιτυχίας.”

Ο Δημήτριος Κεφαλογιάννης εξεπλήρωσε το χρέος του προς την πατρίδα υπηρετώντας ως στρατιώτης στην πρώτη γραμμή του μικρασιατικού μετώπου κατά τις πιο κρίσιμες ώρες της ένοπλης σύγκρουσης Ελλήνων και Τούρκων. Η θητεία αυτή έκλεισε επώδυνα με το θάνατό του, στα τέλη Αυγούστου του 1922.
Ανάμεσα στα κατάλοιπά του περισώθηκε το ημερολόγιο που είχε κρατήσει στη διάρκεια των οκτώ πρώτων μηνών της παρουσίας του στο μέτωπο των επιχειρήσεων. Συμμετέχοντας ενεργά στα γεγονότα που εκτυλίσσονταν, κατέγραφε ανελλιπώς τις εντυπώσεις, τις εμπειρίες και τις σκέψεις του πάνω σε ό,τι περιερχόταν στη γνώση ή την αντίληψή του. Ο Δημήτριος Κεφαλογιάννης, παρών και, τελικά, θύμα και ο ίδιος στο βωμό της ανελέητης πολεμικής αναμέτρησης, καταθέτει μία μαρτυρία η οποία συγκινεί και επιβάλλεται με την αμεσότητα και τη γνησιότητά της.

Κωνσταντίνος Σβολόπουλος