Στου κύκλου τα γυρίσματα

Η Μαρία Ιορδανίδου, η συγγραφέας της Λωξάντρας που την αγάπησε το πανελλήνιο και που κυκλοφορεί με επιτυχία και σε άλλες γλώσσες – πιο πρόσφατες και ιδιαιτέρως επιτυχείς η γαλλική και η ιταλική μετάφραση – γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1897 από μητέρα Πολίτισσα (Ευφροσύνη Μάγκου) και από πατέρα Υδραίο (Νικολάκης Κριεζής). […] Σήμερα η χαρισματική συγγραφέας εξακολουθεί να σαγηνεύει το αναγνωστικό κοινό. Ίσως γιατί, ζωντανεύοντας έναν ολόκληρο κόσμο που ξεκινά από την πολίτικη ρωμιοσύνη, τα βιβλία της αποπνέουν τη γενναιοδωρία και τη χαρά της ζωής που χαρακτήριζαν και την ίδια. […] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Είναι το τέταρτο από τα πέντε βιβλία της Μαρίας Ιορδανίδου και κυκλοφόρησε το 1979. Μπορεί να διαβαστεί ως ιστορική μαρτυρία και ταυτόχρονα ως καταγραφή της προσωπικής ιστορίας της συγγραφέα κατά τη διάρκεια της κατοχής και του Eμφυλίου.
Ξεκινά με την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα και το φόβο της αφηγήτριας μήπως συλληφθεί εξαιτίας της εργασίας της στη Σοβιετική Πρεσβεία. Αυτό δίνει την αφορμή για να παρουσιαστούν αναδρομικά περιστατικά και καταστάσεις σχετικές με τη δουλειά της στην πρεσβεία. Ο φόβος της σύλληψης επαληθεύεται και ακολουθεί η φυλάκισή της στις φυλακές Λάρισας και Τρικάλων από όπου θα αφεθεί ελεύθερη το Φλεβάρη του 1942. […] Η επιστροφή στην Αθήνα κατά το δύσκολο χειμώνα που έμεινε στην ιστορία για την εξαντλητική πείνα που οδήγησε πολλούς στο θάνατο δίνει πολύ χαρακτηριστικές εικόνες από αυτό το δράμα. Επίσης η δράση των Γερμανοτσολιάδων που σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν χειρότεροι από τους κατακτητές. Περιγράφονται τα χρόνια της Κατοχής ως την απελευθέρωση και τον ερχομό της εξόριστης κυβέρνησης υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ακολουθούν τα Δεκεμβριανά και ο Εμφύλιος. Οι εικόνες δίνονται μόνο με τη δική τους δραματικότητα, εκτελέσεις, διώξεις, εξορίες, δράση παρακρατικών, έλεγχος του τύπου. Ικαρία, Μακρόνησος, Γιούρα, κλπ, κλπ. Ακολουθεί και σύντομη αναφορά στη δεκαετία του ’50 με χαρακτηριστικότερη έμφαση στα γεγονότα του ’55 στην Κωνσταντινούπολη. Η συγγραφέας συχνά αναλογίζεται τη ζωή της, τα σημαντικά γεγονότα, όπως o Α΄ Παγκόσμιος, η ρωσική επανάσταση, η κατοχή, ο Εμφύλιος. Ζωή γεμάτη περιπλανήσεις και νέους τόπους, νέα πρόσωπα. […]
Νομίζω ότι “του κύκλου τα γυρίσματα” είναι από τις καλές προτάσεις για να αποκτήσει ένας νέος μιαν εικόνα της ιστορίας μας των δύσκολων χρόνων Κατοχής και Εμφυλίου.